Όλα τα μωρά στην πισίνα!

Κολυμβητές… από κούνια, βρέφη και νήπια μαθαίνουν να κολυμπούν

παίζοντας με τη βοήθεια των γονιών τους υπό τις οδηγίες ειδικευμένων
προπονητών. Τo baby swimming έχει αρχίσει να κερδίζει έδαφος και στην
Ελλάδα. Γίνεται μόδα σταθερά και σταδιακά. Τα οφέλη για τα παιδιά είναι
σημαντικά: χαλαρώνουν, ηρεμούν, δυναμώνουν, κοινωνικοποιούνται,
ψυχαγωγούνται, γίνονται πιο ανεξάρτητα, ευφυέστερα και δένονται
περισσότερο με τους γονείς τους.

Είναι Τετάρτη απόγευμα, 22 Νοεμβρίου. Το κλειστό κολυμβητήριο στο
Ολυμπιακό Στάδιο σφύζει από κίνηση. Παιδιά μικρά και μεγάλα γεμίζουν τις
πισίνες, ενήλικοι, άντρες και γυναίκες, πηγαινοέρχονται στα πλαϊνά.
Κάποιοι κάθονται στις κερκίδες, άλλοι συνοδεύουν τα παιδιά και άλλοι
ετοιμάζονται να κάνουν καταδύσεις, να κολυμπήσουν ή να παίξουν πόλο. Οι
ακτίνες ζωντανεύουν εικόνες από τους Ολυμπιακούς Αγώνες και αντικρούουν
την εικόνα ερήμωσης και εγκατάλειψης που κυριαρχεί εξωτερικά στις
απέραντες αλλά πάντα επιβλιτικές εγκαταστάσεις του ΟΑΚΑ. Μια εικόνα
αντίθετη με όσα ξεδιπλώνονται μέσα σε ένα τζαμένιο κουβούκλιο, που
βρίσκεται και αυτό στο κλειστό κολυμβητήριο σε μια γωνιά πίσω από τους
βατήρες. Εκεί, μια αράδα από λιλιπούτειους κολυμβητές “πλατσουρίζει” με
τη βοήθεια των γονιών της και υπό τα προστάγματα ειδικευμ΄νεης
προπονήτριας, σε μια πισίνα εξαιρετικά μικρών διαστάσεων.

Όλοι τους συμμετέχουν στο πρόγραμμα κολυμβησης βρεφών και νηπίων ηλικίας έξι μηνών
έως τριάμισι ετών. Είναι ένα πρόγραμμα που είχε αρχίσει να γίνεται
ολοένα και πιο δημοφιλές στην Ελλάδα και απαιτεί παιδιά και γονείς να
κολυμπούν μαζί, τουλάχιστον για όσα είναι ηλικίας κάτω των δυομισι ετών.
Εκεί, στη μικρή πισίνα, το κολύμπι συνδυάζεται με παιχνίδι. Το μαρτυρούν
σκορπισμένες σε κάθε γωνιά μπάλες με τις μορφές του Μίκυ, του Γιουίνι
και του Spiderman, αλλά και οι άτακτοι ήχοι από τις χαρούμενες νηπιακές
φωνές. Άξαφνα διακόπτονται από έντονες επευφημίες. “Μπράβο, μπράβο,
μπράβο!” φωνάζουν οι πέντε ενήλικοι και η προπονήτρια, που βρίσκονται
την ώρα εκείνη μέσα στην πισίνα. Δέκτης των επευφημιών, η μικρή Δανάη
Σουραβλά, μία από τους πέντε λιλιπούτειους αθλητές του μαθήματος baby
swimming που διεξάγεται εκείνη την ώρα. Η Δανάη είναι μόλις δεκαοκτώ
μηνών και εκτέλεσε με επιτυχία μια βουτιά. Η ίδια δείχνει να μην έχει
καταλάβει ακριβώς τι συμβαίνει και βγαίνει από το νερό ανοιγοκλείνοντας
ασταμάτητα τα μάτια της. Δείχνει ασταμάτητα τα μάτια της. Δείχνει
ξαφνιασμένη και αγκιστρώνεται αμέσως στο λαιμό του ενήλικου που τη
συνοδεύει στην πισίνα. Στην προκειμένη περίπτωση, είναι ο θείος της
Χάρης Φίλης. Έπειτα από λίγα δευτερόλεπτα, η λιλιπούτεια κολυμβήτρια
κολλάει πάνω του και αρχίζει να χαμογελά. “Η Δανάη ξεκίνησε να κολυμπά
έξι μηνών. Της αρέσει, αντιδρά με χαρά κάθε φορά που ετοιμαζόμαστε να
έρθουμε στο μάθημα”, λέει ο θείος της, ο οποίος τη συνοδεύει αυτή την
εποχή καθώς η μητέρα της είναι έγκυος. “¨Εδώ χαλαρώνει. Είναι μια
δραστηριότητα που συμβάλλει στη σωματική και ψυχολογική ανάπτυξη των
παιδιών”, λέει ο κ. Φίλης. Ανάλογο ενθουσιασμό επιδεικνύουν από τη μεριά
τους η γιαγιά και ο παππούς της μικρής, που έρχονται μαζί δυο φορές την
εβδομάδα για να βοηθήσουν κυρίως στο ντύσιμο πριν και μετά το μισής ώρας
μάθημα. “Είναι ότι καλύτερο για τα μικρά παιδιά. Να μάθουν κολύμπι από
νωρίς. Εμείς ταλαιπωρηθήκαμε να μάθουμε στα παιδιά μας κολύμπι”, λέει η
γιαγιά της Δανάης.
Σημαντικό κίνητρο για τη συμμετοχή σε προγράμματα baby swimming είναι η
χαλάρωση και η ηρεμία που νιώθουν τα μικρά, ιδίως μετά από το μάθημα.
Αυτό συμβαίνει με τη μικρή Λυδία, η οποία “χαλαρώνει και ηρεμεί κατά τη
διάρκεια του μισάωρου μαθήματος” μας λέει ο πατέρας της Σιούρος
Χαρακάκος. “Κάθε φορά που ερχόμαστε νιώθει πολύ χαρούμενη ιδίως μετά το
μάθημα”. Ξεκίνησε τον Οκτώβριο, καθώς οι γονείς της θέλουν “να μάθει η
μικρή κολύμπι για λόγους ασφαλείας στη θάλασσα, αλλά και για να
εξοικειωθεί με το νερό”. Αλλά και ο πατέρας της είναι καλύτερα μετά το
μάθημα της κόρης του, παρά την πίεση που αισθάνεται για να το προλάβει.
“Προλαβαίνω ίσα ίσα να την ντύσω και να φύγω από το σπίτι για το μάθημα.
Όμως, στο τέλος χαλαρώνω και γυμνάζομαι κι εγώ ο ίδιος”, λέει. Η Λυδία,
που είναι δυόμισι ετών, έχει ξεχωρίσει την αγαπημένη της άσκηση. “Περνα
γύρω από το στήθος της το “μακαρόνι” και χτυπά τα πόδια της”, λέει με
περηφάνια ο στρατιωτικός πατέρας της. Αυτή αλλά και το “αλογάκι” είναι
δύο από τις αγαπημένες ασκήσεις των περισσοτέρων νηπίων, αλλά και δύο
από τις βασικές κινήσεις που τα οδηγούν στην απόκτηση γνώσεων
κολύμβησης. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα προκαλεί ευχάριστα αισθήματα στη
Μαρία Παναγιώτου, μητέρα του Γιαννάκη, που είναι είκοσι ενός μηνών και
κολυμπάει από δέκα μηνών. “Και οι δύο αισθανόμαστε πανέμορφα μέσα το
νερό”, λέει η κ. Παναγιώτου, παραπέμποντας σε ένα από τα οφέλη του
προγράμματος.
” Η εκμάθηση κολύμβησης σε βρέδη και νήπια υποστηρίζει τη γενικότερη
ανάπτυξή τους και επιδρά θετικά στην κινητική, μυική και νευροψυχική
τους ανάπτυξη”, παρατηρεί η Μαργαρίτα Κοντζιά, καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής
με κύρια ειδικότητα στην κολύμβηση και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στο
Baby Swimming. “Τα βρέφη που έχουν παρακολουθήσει κινητικά προγράμματα
στο νερό, έχουν αναπτύξει μεγαλύτερη ποικιλία κινήσεων και θετική
συναισθηματική συμπεριφορά”.


Τί είναι το baby swimming

Τι ακριβώς είναι το baby swimming ή κολύμβηση σε βρέφη και νήπια
ελληνιστί; Είναι ένα πρόγραμμα εκμάθησης και ανάπτυξης βασικών
κολυμβητικών ικανοτήττων με τη μορφή παιχνιδιού. Στο πρόγραμμα
συμμετέχουν οι γονείς με τα βρέφη τους, ηλικίας από έξι μηνών έως
τριάμισι ετών, υπό την καθοφήγηση ειδικευμένου εκπαιδευτή και σε ειδικά
διαμορφωμένη πισίνα με ζεστό νερό σε χαμηλό ύψος. Τα προγράμματα baby swimming σχεδιάζονται έτσι ώστε να βοηθήσουν τα βρέφη να εξοικειωθούν με το νερό και να αναπτύξουν εμπιστοσύνη σε αυτό μέσα από τη συμμετοχή τους σε ασφαλείς και ευχάριστες δραστηριότητες στην πισίνα.
Όπως λέει η κ. Κοντζιά, η οποία είναι υπεύθυνη του προγράμματος baby
swimming που τρέχει το αθλητικό σωματείο “ΥΔΡΙΑ” στο ΟΑΚΑ,
“επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι μέσω του παιχνιδιού, της
εξερεύνησης και της ενθάρρυνσης αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να
οδηγήσουν στην εκμάθηση βασικών κινήσεων κολύμβησης και δεξιοτήτων,
καθώς τα βρέφη, όταν βρίσκονται κάτω από το νερό,  εκτελούν
αντανακλαστικές κολυμβητικές κινήσεις και αντανακλαστικό κρατημα της
αναπνοής από τους πρώτους μήνες της ζωής τους”. Αν οι αντανακλαστικές
αυτές κινήσεις που εκτελούν τα βρέφη στους έξι μήνες καλλιεργηθούν
σωστά, μπορούν να γίνουν εκούσιες κολυμβητικές κινήσεις από τον ενδέκατο
μήνα και να οδηγήσουν, μέσω των κατάλληλων ερεθισμάτων και της σωστής
καθοδήγησης, στην εκμάθηση αυτόνομης κολύμβησης από την ηλικία των
δεκαέξι μηνών. Τα προγράμματα baby swimming έχουν ξεκινήσει από τη
δεκαετία του 1960 στην Αμερική, ενώ στην Ευρώπη άρχισαν να διαδίδονται
αργότερα, τις δεκαετίες του 1970 και 1980. Ιδιαίτερα δημοφιλή είναι σε
Γερμανία και Φινλανδία. Στην Ελλάδα έκαναν την εμφάνισή τους μόλις πρίν
από μερικά χρόνια και μόνο εδώ και δύο έτη έχουν αρχίσει να αποκτούν
οπαδούς. “Ειδικά φέτος η αύξηση είναι αλματώδης”, παρατηρεί ο καθηγητής
Φυσικής Αγωγής Θεόδωρος Βασιλάτος, ο οποίος “τρέχει” προγράμματα baby
swimming ως ελεύθερος επαγγελματίας σε τρία δημοτικά κολυμβητήρια της
Αττικής. “Εκτιμώ ότι σε πέντε χρόνια όλα τα κολυμβητήρια θα περιλάβουν
στα προγράμματα τους κολύμβηση για βρέφη και νήπια”.
Γιατί να ρίξω στο νερό το βρέφος;

Ποια είναι τα οφέλη της κολύμβησης βρεφών και νηπίων; Σύμφωνα με τους
ειδικούς, τα προγράμματα ωφελούν κατ’ αρχάς τη σωματική υγεία των
παιδιών. “Βελτιώνεται το καρδιαναπνευστικό τους σύστημα, δυναμώνουν οι
μύες τους, ενισχύεται το ανοσοποιητικό και επιτυγχάνεται πρόληψη
προβλημάτων στάσης, όπως είναι η σκολίωση”, παρατηρεί ο κ. Βασιλάτος.
Επιπλέον, σύμφωνα με την κ. Κοντζιά, “ο ύπνος τους γίνεται πιο
ευχάριστος και ήρεμος, αφού το νερό ρυθμίζει το μυικό τους τόνο και τους
δημιουργεί μια αίσθηση χαλάρωσης”. Υπέρ της κολύμβησης βρεφών και
νηπίων, τάσσεται ο επίκουρος καθηγητής Παιδοπνευμονολογίας στο
Πανεπιστήμιο Κρήτης και διευθυντής στο Νοσοκομείο Αθηνών “Η Ελπίς”, κ.
Χάρης Κατσαρδής: “Τα παιδιά μαθαίνουν να κολυμπάνε από μικρή ηλικία
αθλούνται, κοινωνικοποιούνται. Τo κολύμπι είναι πολύ καλή άθηληση, αρκεί
να γίνεται από σωστά χέρια”. Μάλιστα ο κ. Κατσαρδής υποστιρίζει ότι η
κολύμβηση είναι η πλέον συνιστώμενη άθληση ακόμα και για ασθματικά
παιδιά. Το κολύμπι ωφελεί και την ψυχική υγεία βρεφών και νηπίων. “Με
την κολύμβηση τα παιδιά αποκτούν προσαρμοστικότητα στα ερεθίσματα,
θάρρος και υψηλότερο βαθμό εμπιστοσύνης στον εαυτό τους και ανεξαρτησία”
λέει η κ. Κοντζιά. “Το νερό είναι μαγικό”, υποστηρίζει από την πλευρά
του ο κ. Βασιλάτος. “Τα παιδιά ψυχαγωγούνται, αποκτούν κοινωνικές
σχέσεις, τονώνεται η προσωπικότητά τους και μαθαίνουν να αγαπούν την
κολύμβηση”. Η μικρή Βάγια Ελένη επιβεβαιώνει τις απόψεις των ειδικών.
Παρότι είναι μόλις δύο ετών, μπαίνει στη πισίνα μόνη της, χωρίς τους
γονείς της, αλλά πάντα υπό την προστασία της προπονήτριας της.
Επιδεικνύει μάλιστα μια εξαιρετική άνεση σε όλες τις ασκήσεις και τα
παιχνίδια μέσα στο νερό. Δείχνει να καταλαβαίνει πλήρως τα προστάγματα
της προπονήτριας και ανταποκρίνεται άμεσα. Είναι ενδεχομένως επηρεασμένη
από τον αδερφό της Γιάννη, ο οποίος έχοντας κάνει το πρόγραμμα baby
swimming, έχει μεταπηδήσει σε άλλο, καταλληλότερο για την ηλικία του.
Μάλιστα, η μικρή Βάγια αισθάνεται τόσο ωραία μέσα στο νερό, ώστε
αρνείται να βγει από την πισίνα στο τέλος του μισάωρου μαθήματος. “Θα
πρέπει να βγείς για να ξανάρθουμε” της θυμίζει η γιαγιά της Μαρία Ελένη.
Τα οφέλη του baby swimming είναι ακόμη περισσότερα. ” Η συμμετοχή των
γονιών ενδυναμώνει τη σχέση νονού-παιδιού, ενώ διά μέσου της επαφής με
τα άλλα βρέφη αναπτύσσονται η προσωπικότητα του παιδιού, η κοινωνικότητά
του αλλά και η ευφυία του”, λέει η κ. Κοντζιά. Την άποψη της
επιβεβαιώνει εκ πείρας η μητέρα της εικοσι δύο μηνών Αριαδνης, που
προτιμά να κρατήσει την ανωνυμία της. “Παρότι είμαι κουρασμένη μετά τη
δουλειά, με ξεκουράζει το ότι το παιδί ευχαριστιέται. Το κολύμπι της
κάνει καλό στο κινητικό και νευρικό της σύστημα. Την κάνει πιο
κοινωνική, πιο χαρούμενη”, λέει η μητέρα της, η οποία γνωρίζει από πρώτο
χέρι τα οφέλη της κολύμβησης αφού η ίδια κολυμπά συστηματικά. “Κάθε φορά
που φεύγουμε από το σπίτι και της λέω θα πάμε να κάνουμε “πλιτς-πλατς”,
αρχίζει να γελά”. Εξαιρετικά ωφελημένοι αναδεικνύονται και οι ίδιοι οι
γονείς. “Η κολύμβηση νηπίων είναι μεγάλο σχολείο για τους γονείς”,
υποστηρίζει ο κ. Βασιλάτος. “Ο γονέας, μέσω της κοινής δραστηριότητας,
ανακαλύπτει το παιδί του. Παράλληλα, ακολουθεί τη σωστή εκπαιδευτική
διαδικασία που απαιτεί ανυπαρξία πίεσης. Η κολύμβηση απαιτεί υπομονή και
επιμονή. Διότι έτσι μόνο μπορούν τα παιδιά αυτής της ηλικίας να μάθουν
κολύμπι. Δεν τα πιέζουμε. Περιμένουμε”. Για αυτό άλλωστε ο ίδιος
οργανώνοι ειδικά σεμινάρια, για τους γονείς, οι οποίοι γίνονται
“συν-προπονητές” των παιδιών τους, όπερ και χρειάζεται να γνωρίζουν τι
πρέπει να κάνουν και τι να αποφεύγουν κατά τη διάρκεια της προπόνησης.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι μικροι αθλητές συνοδεύονται στο νερό
από τη μητέρα τους. Όμως ορισμένοι γονείς μοιράζονται την εμπειρία. Αυτό
συμβαίνει με την είκοσι οκτώ μηνών Ζωή, που ξεκίνησε μόλις το Σεπτέμβρη,
καθώς “πέρυσι δεν βρήκαμε θέση”, παρατηρεί η μητέρα της Βίκη Αλαφάκη. “Η
επαφή με το νερό είναι ξεγνοιασιά και χαλάρωση”, λέει η μητέρα της.
Η λίστα αναμονής στο πρόγραμμα baby swimming που διεξάγεται στο ΟΑΚΑ,
αλλά και η έλλειψη τέτοιων προγραμμάτων σε μεγάλο αριθμό κολυμβητηρίων
αποτελούν ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γονείς. Η μητέρα,
για παράδειγμα, της μικρής Αριάδνης είχε κάνει αίτηση από τον περασμένο
Δεκέμβρη για να ξεκινήσει τελικά μόλις πριν από ενάμιση μήνα. ” Μου
είπαν ότι πρέπει να περιμένω και για να γίνει το παιδία δεκτό, να τους
ενοχλώ τηλεφωνικώς συνεχώς και συστηματικά. Αυτό έκανα από την αρχή του
καλοκαιριού”, λέει η μητέρα της, “μέχρι να λάβω θετική απάντηση”. Η
ύπαρξη λίστας αναμονής στο ΟΑΚΑ δείχνει ότι χρειάζονται περισσότερα
προγράμματα σε περισσότερες πισίνες για να καλύψουν τη ζήτηση”,
υποστηρίζει ο Χάρης Φίλης, θείος της μικρής Δανάης. Οι γονείς
παραπέμπουν επίσης στην έλλειψη επαρκών εγκαταστάσεων, κάτι που
επιτείνει την κούραση της όλης διαδικασίας, όπως δηλώνει η μητέρα της
Δανάης Δελαβάγια, που γίνεται ενός έτους αυτές τις ημέρες. Όμως η μητέρα
της Αρετή Γεωργίου παραβλέπει την κούραση, καθώς ” η άσκηση της κάνει
καλό”, λέει. Άλλωστε, και ο ξάδερφος της Δανάης, ο ενός έτους Μάριος-
Κωνσταντίνος Δελαβόγιας, συμμετέχει στο ίδιο πρόγραμμα.
Τόσο η κ. Κοντζιά όσο και ο κ. Βασιλάτος υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει
κανένας κίνδυνος στα προγράμματα baby swimming. Οι πισίνες τηρούν όλες
τις προδιαγραφές ασφαλείας και η εκμάθηση γίνεται με τη συμμετοχή των
γονιών. Συγχρόνως με την εκμάθηση κολύμβησης γίνεται και εκμάθηση
κάποιων ναυαγοσωστικών δεξιοτήτων τόσο στα παιδιά όσο και στους γονείς
για την πρόληψη ατυχημάτων.